All Posts By

Esther Groenhuijzen

Gezond

#DOESLIEF: meer daglicht in 2020!

Nee, geen nieuwe SIRE-campagne. Wel meer aandacht voor jezelf! De meeste goede voornemens sneuvelen al na een paar weken. Stoppen met alcohol, gezonder eten, meer bewegen… Het blijft voor velen lastig om gedrag en gewoontes blijvend aan te passen. Toch kan één gewoonte behoorlijk positieve effecten hebben op je gezondheid: vaker naar buiten gaan!

Daglicht is belangrijk onderdeel van je gezondheid. Iedere dag minimaal een half uur naar buiten doet al zoveel met je lijf en brein. Zelfs op een bewolkte dag is het daglicht vele malen sterker dan thuis of op kantoor.

Naast het feit dat je in beweging bent, zorgt daglicht voor allerlei interne biologische processen. Onder invloed van daglicht worden diverse hormonen gestimuleerd zoals cortisol (stresshormoon) dat o.a. je energieniveau, alertheid en uithoudingsvermogen verhoogt. Ook wordt serotonine (gelukshormoon) aangemaakt dat invloed heeft op je geheugen, stemming, depressie, emotie en seksuele activiteit.

Als je overdag voldoende daglicht hebt gekregen, maak je in de late avond en nacht voldoende melatonine aan waardoor je nachtrust sterk verbetert. Een goede nachtrust zorgt weer voor een goede balans en herstel van je lichaam!

In de winter moeten we echter veel langer naar buiten voor eenzelfde effect als bijvoorbeeld in de zomer. En helaas hebben we die tijd niet altijd. Een groot aantal mensen heeft in deze periode last van chronische vermoeidheid of neerslachtigheid (winterblues) als gevolg van een tekort aan daglicht. Een half uur in de ochtend tijdens je ontbijt voor een daglichtlamp of een lichtbril zorgt ervoor dat je fit aan je dag kunt beginnen en je lekkerder in je vel komt te zitten!

 

Een heel mooi daglichtrijk 2020!

 

Gezond

RHYTHM of LIFE! (2) Hoe werkt jouw biologische klok?

Even weer een oude blog tevoorschijn gehaald. De meeste mensen ervaren licht om te kunnen zien. Als de zon opkomt, staan we op en als het donker wordt gaan we slapen. We doen kunstlicht aan om in het donker nog iets te kunnen zien. Maar het dagelijks ritme van licht en donker zet vele andere processen in ons lichaam in gang.

Iedere dag wordt je biologische klok door het ochtendlicht gereset. Hierdoor kun je een 24-uurs ritme aanhouden. Je dag- en nachtritme staan sterk onder invloed van licht. In die 24 uur spelen zich allerlei processen af in je lichaam. Zo beïnvloedt daglicht o.a. je lichaamstemperatuur, je bloeddruk, je spijsvertering en afgifte van vele hormonen. Ochtendlicht zorgt er bijvoorbeeld voor dat je energiehormoon cortisol wordt gestimuleerd om weer fit aan de dag te beginnen. Je lichaamstemperatuur en je bloeddruk stijgen. In de loop van de ochtend is je alertheid het hoogst. Zo halverwege de middag zijn je coördinatie en reactiesnelheid op z’n best. Eind middag, begin avond zijn je spier- & knijpkracht op z’n top. Goed om dan naar de sportschool te gaan! Dat hangt ook samen met het bereiken van je hoogste lichaamstemperatuur en bloeddruk. Wanneer in de avond de lichtintensiteit en -kleur afneemt -dus wanneer de zon ondergaat- maakt je lichaam zich op om weer in ruststand te komen. Door afname van licht gaat je lichaam het nachthormoon melatonine aanmaken (grootste antioxidant!) om in de nacht weer te kunnen herstellen.

 

En als de zon weer opkomt, dan begint het hele proces weer van voor af aan. Mooi toch, die natuur!

 

Meer weten over je biologische klok? Kijk eens op www.chronobiology.com

Spotlight

Het LichtCafé: licht in de duisternis

Een tekort aan daglicht kan ervoor zorgen dat je somberder wordt en sneller geïrriteerd raakt gedurende de herfst- en wintermaanden: de winterblues! Het wordt zorgelijker wanneer je zoveel last krijgt van een tekort aan daglicht, dat je het liefst de hele herfst- en winterperiode wilt slapen en eten, vooral koolhydraatrijk en zoet voedsel. Dan spreek je van een winterdepressie. Het verschil met een ‘gewone’ depressie: in het voorjaar en zomer verdwijnen de klachten als sneeuw voor de zon. In Nederland lijdt naar schatting ongeveer 60% aan winterblues en 3% aan een winterdepressie.

Winterblues kun je zelf goed ondervangen door vaker naar buiten te gaan of gebruik te maken van lichttherapie (lichtlamp of lichtbril).

Heb je last van een winterdepressie, dan is professionele hulp nodig. GGz Eindhoven heeft hiervoor een inspirerende plek gecreëerd waar je terecht kunt voor behandeling met lichttherapie: het LichtCafé! Naast het krijgen van lichttherapie, wordt voorlichting gegeven over een gezonde leefstijl en kun je online coaching krijgen.

Ochtendlicht zorgt ervoor dat je fit en actief aan je dag kunt beginnen. Daarom krijg je de lichttherapie in de ochtend tijdens een gezond ontbijt.

Heb je een ernstig verstoord slaap-/waakritme? Ook dan kun je terecht bij het LichtCafé.

Voldoende (dag)licht zorgt ervoor dat je beter kunt slapen, beter kunt concentreren en uiteindelijk beter in je vel komt te zitten.

Momenteel is het LichtCafé voor cliënten die zijn aangemeld bij GGzE bedoeld. Hopelijk wordt dit geweldige initiatief verder uitgerold in Nederland!

 

Meer informatie en weten waar een LichtCafé is? Klik dan op volgende link: https://sites.ggze.nl/groups/39-lichtcafe/welcome

 

Of kijk op onderstaande video:

https://www.youtube.com/watch?v=hztmbHGi5XI&amp=&feature=youtu.be

 

Bronnen: GGzE & Stichting Onderzoek Licht & Gezondheid

 

Gezond

EN WEER TERUG NAAR DE WINTERTIJD!

Komend weekend wordt de klok een uur teruggezet en gaat de wintertijd tot eind maart in. Heerlijk een uurtje langer in bed liggen voor de nachtbrakers. Ik moet vooral erg wennen aan de eerste avonden dat het rond etenstijd weer donker is. Voor veel mensen is het doorkomen van de winterperiode een enorme opgave. Kortere en koudere dagen. Je voelt je een stuk minder fit doordat je minder naar buiten gaat, minder beweegt en zwaarder eet. Op een herfstachtige dag, ben je sneller geneigd om binnen te blijven.

Vertrek je in de donkere ochtend naar je werk en kom je tegen de avond in het donker weer thuis? Zit je met een beetje pech ook nog in een (te) donker kantoor? Probeer jezelf in deze periode te verwennen met zoveel mogelijk daglicht.

Bij sommige mensen kan een tekort aan daglicht leiden tot depressieve klachten en ernstige vermoeidheid (ook wel ‘SAD’ Seizoen afhankelijke Depressie genoemd). Lichttherapie zoals een daglichtlamp of de ProPeaq lichtbril kunnen een uitkomst zijn. Het koele, blauwachtige licht zorgt ervoor dat het nachthormoon melatonine sneller wordt onderdrukt en stimuleert de aanmaak van het energiehormoon cortisol, zodat je fitter aan je dag begint! In de middag weer een dipje? Een lichtboost kan je er weer bovenop helpen. Een prima oplossing voor extra energie en een beter gevoel in de wintermaanden.

Overigens gaan deze klachten vanzelf weer over als de dagen langer worden.

 

www.solg.nl | www.medisana.nl | www.propeaq.com

 

Gezond

Energieker opstaan door CAR en licht!

Ooit gehoord van de Cortisol Awakening Response? Waarschijnlijk zegt dit je niet veel. Korte uitleg: in de tweede helft van de nacht stijgt je cortisolspiegel. Cortisol zorgt er o.a. voor dat je alert kunt reageren, kunt presteren, je bloeddruk op peil blijft en het ondersteunt je immuunsysteem. In de vroege ochtend bereikt je cortisolspiegel z’n piek. Als je wakker wordt, krijg je echter de eerste 20 – 40 minuten nog een extra cortisol boost: de Cortisol Awakening Response. Deze extra toename van cortisol wordt gelinkt aan een aantal processen zoals het activeren van je geheugen en oriëntatie van tijd en ruimte. Je lichaam wordt ‘klaargemaakt’ om overdag taken te kunnen uitvoeren.

Blootstelling aan ochtendlicht of koelwit kunstlicht (800 lux) gedurende 1 uur, verhoogt je cortisol met ongeveer 35% meer dan wanneer je in het donker blijft. In de avond heeft licht geen effect op verhoging van de cortisolspiegels. Dit betekent dat lichtcondities in de vroege ochtend een sterke invloed hebben op cortisol waardoor je energieker aan je dag begint!

Doe dus als je opstaat direct je gordijnen open als het buiten licht is of je gebruik een lichtbril of lichtlamp voor hetzelfde effect als het buiten nog donker is.

 

Bron: The cortisol awakening response (CAR): facts and future directions, Eva Fries, Lucia Dettenborn, Clemens Kirschbaum (2009)

Gezond

Verstoorde nachtrust door blauw licht?! (deel 2)

Op 11 april 2017 schreef ik ook een blog hierover met dezelfde titel met daaronder “meten is weten”. Ik refereerde aan een onderzoek van Olino waarin werd geconcludeerd dat het koele/blauwwitte licht dat van je beeldscherm komt te laag is om je nachthormoon melatonine te beïnvloeden. Daarbij stelde ik de vraag over het ‘kip of het ei’. Zorgt het koele/blauwwitte licht voor een verstoord nachtritme òf de activatie van je hersenen waardoor je niet in slaap valt. Pubers die nog een hoger level willen halen, of net in een boeiend groepsgesprek zitten of wanneer je nog even een mailtje leest waardoor je direct weer alert bent..

In het onderzoek van RIVM dat onlangs is gepresenteerd lees ik nagenoeg hetzelfde (bron: Volkskrant 10 mei 2019). In dit onderzoek is geen verschil aangetoond tussen wel en geen schermgebruik. Dat wil niet zeggen dat het overduidelijk is dat tieners en volwassenen nog tot laat op hun mobiel of andere beeldschermen zitten en dat velen van hen slaapproblemen hebben en/of korter slapen.

Ook werd geen verschil gevonden in onderdrukking van melatonine tussen schermtuurders en degenen die niet op een scherm hadden gekeken. Ook hier wordt gerefereerd aan het feit dat je hersenen wel eens te actief kunnen zijn zodat je onmogelijk snel je slaap kunt vatten. Leveranciers van apps met filters moeten tevens erkennen dat er te weinig bewijs is voor het effect ervan.

Ochtendlicht onderdrukt je nachthormoon melatonine. Een hormoon dat je overigens overdag niet aanmaakt. Iedere avond wanneer de zon ondergaat, bereid je lichaam zich weer voor om tot rust te komen en gaat melatonine aanmaken. Het licht dat van je beeldscherm komt heeft een te lage lichtintensiteit om dit hormoon in de avond te beïnvloeden. ‘s- Avonds je hersenen tot rust laten komen, op regelmatige tijden naar bed gaan en het omgevingslicht dimmen bevorderen in ieder geval je nachtrust.

 

Fijne nacht!

 

Lees het hele artikel in de Volkskrant via https://www.volkskrant.nl/es-b80598bf

 

 

 

Spotlight

LUCHTIGE VERLICHTING

Het belang van een goed lichtontwerp voor nieuwbouw of verbouw komt gelukkig steeds meer in de belangstelling te staan. Een uitgebalanceerd lichtontwerp maakt een ruimte optisch groter, hoger, lager of juist intiemer. Spelen met licht is uitdagend! Licht en schaduw creëren spanning in een ruimte.

Het Bouwbesluit schrijft de aanwezigheid voor van een voorziening voor luchtverversing (ventilatiemogelijkheid) waarmee een verblijfsgebied, een verblijfsruimtes, toilet- en badruimte langs natuurlijke of mechanische weg kan worden geventileerd. Op advies van de Gezondheidsraad wordt een aanbeveling gedaan over benodigde hoeveelheid luchtverversing. Met als resultaat heel veel lelijke, grote ventilatiedoppen in je plafond.

De Airspot is hier een mooi alternatief voor. Verlichting en afzuiging in één! De ventielen zijn geïntegreerd met het verlichtingsarmatuur. De inbouwspots zijn in diverse variaties te krijgen. Van halogeen tot led (dim to warm), in dubbele of enkele uitvoering, van klassieke tot moderne uitstraling waardoor ze in ieder interieur toe te passen zijn.

 

http://airspot.nl

http://airspot.nl/animaties/

AIRSPOT 3

Fotocredits: Airspot.nl

AIRSPOT 4

Fotocredits: Airspot.nl

 

Gespot

Bloemrijke, dansende lichtsculpturen

Afgelopen weekend bracht ik een bezoek aan het Rijksmuseum om de Rembrandt tentoonstelling te bekijken (overigens zeer de moeite waard). Naast kunst, kijk ik uiteraard ook altijd naar de verlichting. Voordat ik de ruimte van de tentoonstelling betrad, trok een aantal bewegende, lichtgevende sculpturen mijn aandacht. Waanzinnig! Studio Drift is de creatieve bedenker van dit prachtige schouwspel. Zoals zo vaak werd ook hier inspiratie vanuit de natuur gehaald. Bepaalde soorten bloemen sluiten ’s nachts, voor zelfverdediging en om hun bronnen te sparen wat ‘nyctinasty’ genoemd wordt. Shylight is een sculptuur van vele lagen zijde, dat zich ontvouwt en zich terugtrekt in een fascinerende choreografie, een afspiegeling van die van echte bloemen. De natuurlijk ogende bewegingen van Shylight deden mij denken aan de elegantie van de ballerina’s in hun zwierende jurken en tutu’s die ik diezelfde avond bij het Zwanenmeer in de Stopera zag.

Zo zie je maar weer, iedereen kijkt met een ander oog naar kunst en geeft daar zijn of haar interpretatie aan!

Shylight is in tegenstelling tot de tentoonstelling permanent te zien in het Rijksmuseum.

www.studiodrift.com

www.pacegallery.com

www.rijksmuseum.nl

Shylight_StudioDrift_Product2

Fotocredits Bas Driessen Photography

shylight

Fotocredits Bas Driessen Photography

 

 

 

 

Gezond

Einde zomertijd in zicht?

Langere dagen, stijgende temperaturen en zoveel mogelijk buiten zijn! Het voorjaar en de zomer staan weer voor de deur.

Aankomend weekend wordt waarschijnlijk als één van de laatste keren de klok weer verzet. Hoewel nog geen definitief besluit is genomen of we nu permanent zomer- of wintertijd zouden moeten nemen, pleit ik toch voor een permanente wintertijd.

Ook ik vind het heerlijk om na het avondeten nog lekker van het licht te genieten. Maar zeg nou zelf: wat doe je feitelijk nog na 21.30 uur in het licht dat echt noodzakelijk is? De meeste wekkers gaan toch weer tussen 06.00 uur en 07.00 uur af. Je kinderen moeten op tijd naar school en jij zit ook weer in je auto of op je fiets naar je werk. Hoe langer het in de avond licht is, hoe langer je slaap wordt uitgesteld. Licht onderdrukt namelijk het nachthormoon melatonine. In de avond moeten we ons juist tijdig voorbereiden op een goede nachtrust. Dat extra licht kun je beter in de ochtend gebruiken. Ochtendlicht zorgt ervoor dat je weer energiek aan je dag kunt beginnen. Door de wintertijd te handhaven hebben we in de zomer maar vooral in de winter al vroeg dat belangrijke ochtendlicht en gaat de zon onder wanneer dat op een natuurlijke tijd voor ons bioritme nodig is.

 

Enne: die terrasjes zijn na 22.00 uur ook gezellig met sfeerlichtjes…

Gezond

Lang leve het slapen!

Vrijdag 15 maart 2019 is de Internationale Dag van de Slaap. En daar mag je best eens bij stilstaan! Het belang van slaap wordt nog te vaak onderschat. Terwijl jij niets doet, werken jouw hersenen des te harder. Chronisch slaapgebrek of slaaptekort wordt in relatie gebracht met o.a. Alzheimer, kanker, Diabetes II, overgewicht en geestelijke problemen. Met deze kennis zou je er toch direct voor zorgen om aan die 7-8 uur slaap per nacht te komen?! Diverse neurowetenschappers en chronobiologen kunnen niet vaak genoeg benadrukken hoe belangrijk je nachtrust is.

Voldoende slaap maakt je vitaal en gezond! Slaap houdt bijvoorbeeld je bloedsuikerspiegel in balans (verlaging kans op diabetes II), zorgt ervoor dat je immuunsysteem goed werkt (minder vatbaar voor ziektes), zorgt voor aanmaak van de zgn. natuurlijke killercellen (cellen die kankercellen aanvallen), zorgt ervoor dat je lekker in je vel zit, dat je geheugen wordt bijgewerkt en nog vele andere zaken.

Hoe je beter kunt slapen? Voldoende daglicht zorgt voor voldoende aanmaak van het nachthormoon melatonine. Melatonine zorgt er o.a. voor dat je kunt inslapen en goed kunt doorslapen en is één van de belangrijkste anti-oxidanten in ons lichaam.

Ga overdag zo vaak mogelijk naar buiten of maak gebruik van lichttherapie. Probeer overdag voldoende te bewegen. Zorg voor een koele, donkere slaapkamer, ontspanning voor het slapen en verminder stress, alcohol en cafeïne zo veel mogelijk.

 

Slaap lekker!