Browsing Tag

biologische klok

Gezond

RHYTHM of LIFE! (2) Hoe werkt jouw biologische klok?

Posted on 5 december 2019

Even weer een oude blog tevoorschijn gehaald. De meeste mensen ervaren licht om te kunnen zien. Als de zon opkomt, staan we op en als het donker wordt gaan we slapen. We doen kunstlicht aan om in het donker nog iets te kunnen zien. Maar het dagelijks ritme van licht en donker zet vele andere processen in ons lichaam in gang.

Iedere dag wordt je biologische klok door het ochtendlicht gereset. Hierdoor kun je een 24-uurs ritme aanhouden. Je dag- en nachtritme staan sterk onder invloed van licht. In die 24 uur spelen zich allerlei processen af in je lichaam. Zo beïnvloedt daglicht o.a. je lichaamstemperatuur, je bloeddruk, je spijsvertering en afgifte van vele hormonen. Ochtendlicht zorgt er bijvoorbeeld voor dat je energiehormoon cortisol wordt gestimuleerd om weer fit aan de dag te beginnen. Je lichaamstemperatuur en je bloeddruk stijgen. In de loop van de ochtend is je alertheid het hoogst. Zo halverwege de middag zijn je coördinatie en reactiesnelheid op z’n best. Eind middag, begin avond zijn je spier- & knijpkracht op z’n top. Goed om dan naar de sportschool te gaan! Dat hangt ook samen met het bereiken van je hoogste lichaamstemperatuur en bloeddruk. Wanneer in de avond de lichtintensiteit en -kleur afneemt -dus wanneer de zon ondergaat- maakt je lichaam zich op om weer in ruststand te komen. Door afname van licht gaat je lichaam het nachthormoon melatonine aanmaken (grootste antioxidant!) om in de nacht weer te kunnen herstellen.

 

En als de zon weer opkomt, dan begint het hele proces weer van voor af aan. Mooi toch, die natuur!

 

Meer weten over je biologische klok? Kijk eens op www.chronobiology.com

Gezond

Verstoorde nachtrust door blauw licht?! (deel 2)

Posted on 22 mei 2019

Op 11 april 2017 schreef ik ook een blog hierover met dezelfde titel met daaronder “meten is weten”. Ik refereerde aan een onderzoek van Olino waarin werd geconcludeerd dat het koele/blauwwitte licht dat van je beeldscherm komt te laag is om je nachthormoon melatonine te beïnvloeden. Daarbij stelde ik de vraag over het ‘kip of het ei’. Zorgt het koele/blauwwitte licht voor een verstoord nachtritme òf de activatie van je hersenen waardoor je niet in slaap valt. Pubers die nog een hoger level willen halen, of net in een boeiend groepsgesprek zitten of wanneer je nog even een mailtje leest waardoor je direct weer alert bent..

In het onderzoek van RIVM dat onlangs is gepresenteerd lees ik nagenoeg hetzelfde (bron: Volkskrant 10 mei 2019). In dit onderzoek is geen verschil aangetoond tussen wel en geen schermgebruik. Dat wil niet zeggen dat het overduidelijk is dat tieners en volwassenen nog tot laat op hun mobiel of andere beeldschermen zitten en dat velen van hen slaapproblemen hebben en/of korter slapen.

Ook werd geen verschil gevonden in onderdrukking van melatonine tussen schermtuurders en degenen die niet op een scherm hadden gekeken. Ook hier wordt gerefereerd aan het feit dat je hersenen wel eens te actief kunnen zijn zodat je onmogelijk snel je slaap kunt vatten. Leveranciers van apps met filters moeten tevens erkennen dat er te weinig bewijs is voor het effect ervan.

Ochtendlicht onderdrukt je nachthormoon melatonine. Een hormoon dat je overigens overdag niet aanmaakt. Iedere avond wanneer de zon ondergaat, bereid je lichaam zich weer voor om tot rust te komen en gaat melatonine aanmaken. Het licht dat van je beeldscherm komt heeft een te lage lichtintensiteit om dit hormoon in de avond te beïnvloeden. ‘s- Avonds je hersenen tot rust laten komen, op regelmatige tijden naar bed gaan en het omgevingslicht dimmen bevorderen in ieder geval je nachtrust.

 

Fijne nacht!

 

Lees het hele artikel in de Volkskrant via https://www.volkskrant.nl/es-b80598bf

 

 

 

Gezond

RHYTHM of LIFE! Hoe werkt jouw biologische klok?

Posted on 8 november 2018

Iedere dag wordt je biologische klok door het ochtendlicht gereset. Hierdoor kun je een 24-uurs ritme aanhouden. Je dag- & nachtritme staan sterk onder invloed van licht. In die 24 uur spelen zich allerlei processen af in je lichaam. Zo beïnvloedt licht o.a. je lichaamstemperatuur, je spijsvertering en afgifte van vele hormonen. Het ochtendlicht zorgt er bijvoorbeeld voor dat je stresshormoon cortisol wordt gestimuleerd om weer fit aan de dag te beginnen. Je lichaamstemperatuur en je bloeddruk stijgen. In de loop van de ochtend is je alertheid het hoogst. Zo halverwege de middag zijn je coördinatie en reactiesnelheid op z’n best. Eind middag, begin avond zijn je spier- & knijpkracht op z’n top. Goed om dan naar de sportschool te gaan! Dat hangt ook samen met het bereiken van je hoogste lichaamstemperatuur en bloeddruk. Wanneer in de avond de lichtintensiteit en -kleur afneemt, maakt je lichaam zich op om weer in ruststand te komen. Door afname van licht gaat je lichaam het nachthormoon melatonine aanmaken (grootste antioxidant!) om in de nacht weer te kunnen herstellen.

En als de zon weer opkomt, dan begint het hele proces weer van voor af aan. Mooi toch, die natuur!

Meer weten over je biologische klok? Kijk eens op www.chronobiology.com

Gezond

Minder overgewicht door lichtbril?

Posted on 18 september 2018

Ons brein is oud: heel oud. Oude mechanismen zijn niet aangepast aan de huidige leefomstandigheden. Waar je vroeger je neus en ogen goed moest gebruiken om voedsel te vinden, kun je dat nu in overvloed krijgen. En daar is ons systeem nou net niet op toegerust.

Een ander aspect is timing. In je brein worden allerlei processen aangestuurd door je biologische klok. Bijna al deze processen hebben een dag- en een nachtritme. Deze processen reageren sterk op licht. Onze 24-uurs maatschappij zorgt er echter voor dat je vaak uit de pas loopt met je biologische klok. Eten, bewegen, slapen: je doet het wanneer het jou het beste uitkomt. Dat kan weer leiden tot overgewicht of diabetes II.

Overgewicht zou niet nodig hoeven zijn als je op de juiste tijdstippen de juiste voeding eet.

Bij een verstoring van je slaap/waakritme zou licht met de juiste golflengte, op het juiste moment en op de juiste manier gebruikt, ervoor kunnen zorgen dat je dag- & nachtritmes weer gelijk gaan lopen.

Volgens onderzoeker dr. A. Kalsbeek (verbonden aan het Slaaplab van het Nederlands Herseninstituut) zou mogelijk een lichtbril in de toekomst kunnen helpen om de organen van mensen met overgewicht en diabetes II weer beter in de pas te laten lopen.

 

Note: Het onderzoek van de groep Kalsbeek richt zich op die hypothalame systemen die het metabolisme, de bloedsomloop en het immuunsysteem aansturen. Om de mechanismen van hypothalame integratie te kunnen ontrafelen bestuderen ze de biologische klok en hoe die zijn moleculaire ritmes oplegt aan onze dagelijkse fysiologie en ons dagelijks gedrag.

 

Bron: www.herseninstituut.nl

 

Gezond

Zomertijd of wintertijd??

Posted on 16 augustus 2018

Vandaag is de laatste dag dat binnen de EU gestemd kan worden over het al dan niet afschaffen van de zomertijd. Inmiddels lijkt een tweedeling te ontstaan tussen Noord en Zuid-Europa. Noord-Europese landen willen de zomertijd afschaffen, Zuid-Europese landen niet. Sterker nog: daar gaan al stemmen op om de wintertijd af te schaffen om langer van het licht te kunnen genieten. Hoe dichter bij de Evenaar, des te eerder het donker wordt in de avond. Hoe dichter bij de Poolcirkel, des te later licht in de ochtend.

En daar hebben de Noord-Europeanen het meeste last van. Juist het ochtendlicht is nodig om je lichaam wakker te maken voor de dag. Allerlei belangrijke interne processen worden aangestuurd door ochtendlicht, zoals verhoging van je alertheid, concentratie en prestatie, stijging van je lichaamstemperatuur, je energiehormoon, spierkracht, spijsvertering etc. Vroege vogels moeten dus door het verzetten van de klok een uur langer wachten op het ochtendlicht. Kortom: vette pech!

Wel geven alle landen aan dat het twee keer per jaar verzetten van de klok een hoop gedoe met zich meebrengt. Overigens is uit diverse onderzoeken gebleken dat het risico op beroertes tijdens deze wisseling hoger is. In het voorjaar zie je een toename van verkeersongelukken in de ochtend. Je wekker zegt dat je wakker moet worden, maar je interne klok nog niet. Die moet daar nog even aan wennen.

Onduidelijk dus nog wat het Europese Parlement gaat beslissen!

 

Fotocredits: BELGA

 

Gezond

Gratis lichttherapie!

Posted on 19 juli 2018

Voor velen staat de zomervakantie voor de deur of is deze inmiddels al begonnen. Op naar de zon! Want dat willen we toch het allerliefst: buiten zijn, warmte en zwoele zomeravonden.

En laten we nu in Nederland al weken prachtig weer hebben. Ik zeg: gratis lichttherapie!

Voldoende daglicht verbetert niet alleen je humeur, maar ook je concentratie, alertheid en je energieniveau. Door overdag veel buiten te zijn, kun je in de nacht beter slapen waardoor je in de ochtend minder moe en chagrijnig bent. Hoewel ik hier wel de kanttekening moet plaatsen dat een goede nachtrust optimaler is in een donkere, koele ruimte. Daar werken zwoele zomeravonden niet echt aan bij tenzij je airco hebt.

Een nieuw onderzoek door wetenschappers van de University of Colorado wijst erop dat een weekje kamperen al onze interne biologische klok reset.

Hoe werkt het nou ook weer met daglicht en de biologische klok?

Even kort: aan de achterzijde van je oog zit het netvlies. Hier bevinden zicht naast de kegeltjes en staafjes om te kunnen zien, ook nog lichtgevoelige fotoreceptoren die sterk reageren op licht en donker. Deze staan in verbinding met je biologische klok. Je biologische klok zorgt o.a. voor een goed slaap/waakritme, aanmaak van diverse hormonen en je metabolisme.

Voldoende daglicht zorgt voor een goede balans van je lichaam en geest.

En dat allemaal gratis…

 

Fijne zomer!

Gezond

Geef ons heden, ons dagelijks licht!

Posted on 29 juni 2018

Nee, niet zozeer vanuit christelijk oogpunt, maar wel vanuit gezondheidsoogpunt.

Al weken is het prachtig zomers weer in Nederland. Voor mij is alles boven de 25 graden eigenlijk al te warm. Wanneer ik even een pauze tijdens mijn werk wil, blijf ik liever binnen waar het wat koeler is. Het liefst met de screens naar beneden, zodat er weinig zonlicht binnenkomt. Gevolg is dan wel dat ik eigenlijk in een te donkere ruimte zit te werken.

Er gaat namelijk niets boven daglicht. Licht is belangrijk om te kunnen zien, maar het beïnvloedt ook onze stemming, eetlust en alertheid. Wanneer je aan voldoende daglicht wordt blootgesteld, of wanneer je in een goedverlichte ruimte werkt, voel je je minder slaperig.

Dat laatste hangt samen met de invloed van licht op je biologische klok. In je ogen zitten lichtgevoelige fotoreceptoren die sterk reageren op licht en donker. Als het buiten donker wordt, krijgen je hersenen een signaal om te gaan slapen. Wanneer het buiten licht wordt, wordt je lichaam wakker. Deze ‘tijdschakelaar’ zorgt voor een goed slaap/waakritme. Wanneer je te weinig licht ziet, functioneert die tijdschakelaar minder goed. In de ochtend zit je dan nog ‘groggy’ achter je pc.

Als je toch veel binnen zit, dan heeft werken in een goed verlichte ruimte een positieve invloed op bijvoorbeeld je nachtrust. Uit onderzoek is gebleken dat medewerkers die binnen 7 meter van een raam werkten, gemiddeld 46 minuten langer sliepen dan medewerkers die verder van de ramen zaten. Niet voor niets dat kantoren met flexplekken altijd een hoge bezettingsgraad hebben bij bureaus aan het raam.

Dus bazen: zorg voor werkplekken met voldoende daglicht of zo nodig kunstlicht en je personeel wordt er een stuk vrolijker, alerter en actiever van!

Bron: Licht – de invloed op lichaam en geest van Gemma Venhuizen

Gezond

EVEN EEN LICHTJE SCHEPPEN!

Posted on 9 mei 2018

Ken je dat? Dat het heerlijk weer is en je te druk bent om overdag naar buiten te gaan? Op je fiets naar je werk of een half uur tijdens je lunch naar buiten gaan, zou goed zijn om voldoende daglicht te krijgen. Maar helaas: je werk is te ver van huis of je hebt afspraken, waardoor de wandeling tijdens je lunch erbij inschiet. Zelfs met prachtig weer zitten we te vaak binnen en ook vaak in slecht verlichte ruimtes.

Vermoeidheid kost de Nederlandse staat jaarlijks miljoenen euro’s. Niet alleen door verhoogde werkdruk of andere vormen van stress, maar ook gebrek aan voldoende daglicht kan zorgen slaapproblemen. En juist in de nacht herstelt lichaam en geest om er de volgende dag weer tegenaan te kunnen.

Om vermoeidheid te onderdrukken, kun je gebruik maken van diverse lichttherapieën. Eén daarvan is de E-QUBE. Een flexplek met lichttherapie dmv van een speciaal ontworpen high end LED-armatuur met biodynamische verlichting.

Biodynamische verlichting bootst de daglichtcyclus na en verandert van lichtkleur en -intensiteit. Door een half uur gebruik te maken van het stimulerende blauwachtige licht met hoge lichtintensiteit, krijg je een energieboost. Deze lichtboost verhoogt je productiviteit en alertheid, verbetert je concentratie, reduceert vermoeidheid, verlaagt depressieve/neerslachtige gevoelens en zorgt ervoor dat een jetlag wordt verminderd. Via een display kunnen diverse lichtscènes worden ingesteld.

 

De E-QUBE is ontwikkeld voor een brede groep mensen. Medewerkers die extra energie kunnen gebruiken in de ochtend of middag, zakenmensen die kampen met een jetlag, politici die lang door moeten vergaderen in de avond of nachtdienstmedewerkers die alert willen blijven tijdens hun werk.

 

Light up your life!

 

Meer informatie over de E-Qube vind je op www.fluxplus.com

Gezond

SPORT JIJ OP JE BIOLOGISCHE KLOK?!

Posted on 26 februari 2018

Sporten is gezond! Het kan niet vaak genoeg gezegd worden. Maar sport je ook zo effectief mogelijk? Sport je bijvoorbeeld volgens je biologische klok? Nooit over nagedacht?

Je kunt 4 typen oefeningen doen: cardiotraining, krachttraining, balanstraining en flexibiliteitsoefeningen. Een combinatie van deze 4 soorten lichaamsbeweging is uiteraard het meest optimaal om zo fit mogelijk te blijven. Timing kan volgens experts een meetbaar verschil maken in de effecten van lichaamsbeweging. Op het juiste moment van de dag bepaalde oefeningen/trainingen doen, kan helpen om sneller resultaat te zien. Dat heeft te maken met je biologische klok.

 

Paar voorbeeldjes: wanneer je aan duursport doet (hardlopen, wielrennen, zwemmen, roeien), kun je dit het best zo laat mogelijk op de dag doen of begin van de avond. Houd je meer van sporten waar balans een grote rol speelt (gymnastiek, turnen, yoga), dan is dat beter om in de ochtend te doen. Beste tijd is voor de meeste sporten is tussen 15.00 uur en 18.00 uur. Dat heeft vooral te maken met je lichaamstemperatuur die door de biologische klok wordt geregeld. Die piekt rond die tijd. In de namiddag is je pijngrens ook lager, waardoor je makkelijker nog net dat laatste zetje kunt geven. Ook daalt je bloeddruk rond die tijd, is je longfunctie efficiënter, je spier- en knijpkracht het grootst. Groot voordeel is ook dat je ’s-nachts beter slaapt!

 

Ben jij nou net een ochtendmens en plof je het liefst na het avondeten op de bank? In de vroege ochtend sporten/bewegen kan je enorm veel energie geven, je stressniveau omlaaghalen en je spijsvertering op gang brengen.

 

Efficiënt trainen of niet: alle experts zijn het erover eens dat minimaal een half uur bewegen per dag sowieso goed voor je is. Of het nu ochtend, middag of avond is.

 

Sportschoenen al klaar staan?!

Gezond

Hoe tikt jouw biologische klok?

Posted on 5 oktober 2017

Deze week hebben drie Amerikaanse wetenschappers de Nobelprijs voor Geneeskunde kregen voor de ontdekking van de werking van onze biologische klok: oftewel ons 24-uurs ritme. Zij hebben het moleculaire mechanisme ontrafelt achter ons slaap- & waakritme. Die biologische klok speelt een belangrijke rol bij slapen, waken, eten, drinken en afgifte van bepaalde hormonen bij mensen & dieren, maar ook planten en bacteriën. Lastige materie!

Hoe zit dat nu ook al weer met ons dag- & nachtritme?

Als opfrisser een korte uitleg. Onder invloed van (ochtend)licht wordt het stresshormoon cortisol gestimuleerd. Dit hormoon zorgt ervoor dat we ons klaar kunnen maken voor activiteit gedurende de dag. De piek van cortisol is zo rond 08.00 uur in de ochtend. In de vroege ochtend stijgt ook onze lichaamstemperatuur. Halverwege de ochtend zijn we het meest alert. Na de middag is onze reactiesnelheid en coördinatievermogen het meest optimaal. Ons lichaam heeft dan nog een kleine piek in cortisolaanmaak. Aan het eind van de middag is onze knijp- en spierkracht op z’n hoogst. Perfecte tijd dus om te sporten, maar dat terzijde..

Bloeddruk en lichaamstemperatuur zijn begin van de avond op hun hoogtepunt (beste moment om bijvoorbeeld koorts te meten). Zo na een uurtje of 9 in de avond maakt ons lichaam zich weer op om in ruststand te komen. Ook dit gebeurt onder invloed van (afname van) licht. Het nachthormoon melatonine wordt aangemaakt om ons klaar te maken voor de nacht. Het grootste antioxidant in je lichaam zorgt ervoor dat je lichaam in de nacht kan herstellen. Gedurende de nacht daalt de lichaamstemperatuur en bloeddruk weer. In de vroege ochtend begint het hele circus weer van voor af aan. Dit is uiteraard een hele summiere opsomming van ons 24-uurs ritme. Ons lichaam geeft uiteraard vele hormonen en neuronen meer af. Goed is om te weten dat alles weer verband houdt met elkaar.

Weetje: aan hoe meer daglicht we overdag blootgesteld worden, des te meer melatonine we aanmaken in de nacht. De hoeveelheid melatonine-aanmaak heeft weer invloed op de serotonine-aanmaak overdag. Het hormoon dat ons gelukkig maakt. Ook wordt in de nacht het hormoon prolactine aangemaakt. Naast melatonine een groot antioxidant. Hoe langer de prolactine-aanmaak, des te meer dopamine je overdag aanmaakt. Juist ja: het beloningshormoon.